Kerkklanken nr. 6 september/november 2019
Kerkklanken

Nr. 5.  Zondag 15 september tot en met zondag 3 november 2019

Kerkklanken is het kerkblad voor leden van de Protestantse Gemeente te Sint Kruis en Aardenburg en overige abonnees.
BIJ DE DIENSTEN
                    
Zondag 15 september
10.30 uur Doopsgezinde kerk   
Voorganger        : ds. Marijn Vermet
Organist              : Benny Lampo

Zondag 22 september
10.00 uur Sint-Baafskerk Aardenburg 
Voorganger        : ds. Edward van der Kaaij
Organist              : Ad van de Wege
BAAFSE BELEVING  zie artikel verderop
                    
Zondag 29 september
10.30 uur Doopsgezinde kerk (gezamenlijke dienst) 
Voorganger        : ds. Margreet Lucasse
Organist              : Piet Beun

Zondag 06 oktober 
10.30 uur Doopsgezinde kerk   
Voorganger        : ds. Marijn Vermet
Organist              : Lien van Male

Zondag 13 oktober 
10.00 uur Regioviering in Oostburg

Zondag 20 oktober 
10.30 uur Doopsgezinde kerk   
Voorganger        : ds. Marijn Vermet
Organist              : Benny Lampo

Dienst van Schrift en Tafel

Zondag 27 oktober 
10.00 uur Peperbusse Sint Kruis   
Voorganger        : ds. Cor de Beun
Organist              : ?

Zondag 03 november  
10.30 uur Doopsgezinde kerk   
Voorganger        : ds. Ineke Reinhold
Organist              : Lien van Male

AFSCHEID en WELKOM
In de kerkdienst van 11 augustus hebben wij Ad van de Wege mogen begroeten en bevestigen in het ambt van kerkrentmeester. Hij volgt Theo Lako op, die na een periode van  35 jaar zich vrij voelde de lier aan de wilgen te hangen. Persoonlijk vind ik het wat snel, maar vooruit dan maar, mede omdat Theo de wilgen blijft onderhouden (wij  mogen de tuin nog altijd aan Theo toevertrouwen). Theo bedankt, Ad bedankt. Theo ontving de bloemen van de kerkdienst, maar daar laten we het natuurlijk niet bij. Zijn carrière wordt gepast afgerond in een etentje in een restaurant, samen met zijn collega kerkrentmeesters.
Theo heeft voorkeur voor een restaurant in China (dan wel een Chinees restaurant). Indien u ook wel eens op een etentje in een restaurant getrakteerd wil worden… word ambtsdrager, houd het 35 jaar vol en het is zover.

BAAFSE BELEVING
Aan de zomer voorbij gaan we niet somberen, er valt nog heel wat te beleven! Zoals in de Baafse Beleving. Er is er nog één dit jaar,  als we de kerstnachtdienst buiten beschouwing laten. Op 22 september (Genesis 45 ‘Met Jozef de toekomst tegemoet’) staat mannenkoor Maatwerk op scherp. Jozef ontmoet degenen die zijn leven zuur hebben gemaakt door hem als slaaf te verkopen. Wonderlijk genoeg heeft hij het overleefd, al is het een leven vol downs met maar weinig ups. Uiteindelijk komt hij definitief boven drijven. Het moment van afrekening is daar, de machtsverhoudingen zijn totaal gekanteld.

Er zijn nog altijd kerkleden die nog nooit een Baafse Beleving hebben meegemaakt. Wat moet de kerk doen om u erheen te krijgen?

Data in 2020: 26 april, 24 mei, 28 juni, 30 augustus, 13 september, 25 oktober. Er komt bovendien een Bijzondere Baafse Beleving. Op 10 mei om 15.00 uur geeft de voormalige winnares van het Eurovisie Songfestival Lenny Kuhr  een concert, ‘Het lied gaat door’.  Een uniek moment in de Sint-Baafskerk. Noteert u alvast de datum.

BAAFSE BESPIEGELINGEN
In de loop van 1988 studeerde ik nog theologie en dat zal de reden zijn dat ik een wetenschappelijk tijdschrift toegestuurd kreeg over het onderzoek naar de ouderdom van de lijkwade van Turijn. De lijkwade is een linnen kleed, waarop de afbeelding te zien is van een gekruisigde figuur. Hij ziet er precies zo uit als je van een afbeelding van Jezus zou verwachten. Dat geeft te denken  geven over de historiciteit ervan. Maar denken is bij veel gelovigen niet de voor de hand liggende reactie op zo’n ogenschijnlijke bevestiging. De verwondingen op het naakte lichaam lijken in overeenstemming met bijbelse gegevens, er zijn sporen van geseling en op het hoofd zien we de afschaduwing van een doornenkroon. De opgebaarde figuur ligt er netjes bij, hij heeft zijn gevouwen handen keurig voor zijn kruis.
Het artikel liep vooruit op een onderzoek dat in die dagen zou gaan plaatsvinden en geeft een gedetailleerde schets over wat er tot dusver bekend was. O.a. dat de lijkwade halverwege de veertiende eeuw (1353) aan het licht kwam.
Ik zag uit naar dat onderzoek, omdat daarin enkele stukjes uit het kleed zouden worden genomen om de ouderdom te laten onderzoeken met behulp van de koolstofmethode. Die is wetenschappelijk onomstreden. Je  kunt er de leeftijd van voorwerpen mee meten. Voor mij zou met de uitslag de kous af zijn. Hoe dat bij mij werkt kan ik u laten zien via een vergelijkend voorbeeld. In de jaren zeventig van de vorige eeuw sprak ik vaak met Jehova’s getuigen. Ik deed dat graag omdat de beweging in die tijd het einde van de wereld voorspelde. Om  precies te zijn: die zou uiterlijk in 1975 plaatsvinden. Zo concreet, daar heb je wat aan. Op 1 januari 1976 slaakte ik een zucht van opluchting. De beweging ontmaskerd. Sindsdien wijs ik Jehova’s getuigen die met mij in gesprek willen de deur. Zwak vind ik dat ze ontkennen dat ze het ooit beweerd hebben. Liever had ik gehad dat ze hun fout toegaven. Misschien is dat lastig omdat ezels zich niet twee keer aan dezelfde steen stoten maar Jehova’s getuigen wel. Eerder al bleek het einde der tijden in 1914 niet te kloppen. Al was het wel een interessant jaar, dat moet ik hen nageven.
De test op de lijkwade is beslissend. Na zo’n wetenschappelijk onderbouwd onderzoek moet je de uitslag -of die je nu wel of niet bevalt, aanvaarden. In het najaar van 1988 was het zover. Een stukje van het linnen kleed kwam onder de loep van carbon-14 onderzoek. Bij drie universiteiten onafhankelijk van elkaar. De onderzoekers kregen daarnaast twee andere stukjes stukje aangeboden. Die dateerden uit de eerste, resp. de elfde eeuw. Welk stukje uit Turijn kwam wist men niet. De conclusie van alle drie de universiteiten was dat de lijkwade uit de dertiende eeuw stamt. Ware wetenschap laat ruimte voor twijfel, het officiële getal van zekerheid is 95%. 
Deze datering is een sterke zaak. Temeer omdat, zoals gezegd, de lijkwade voor het eerst in het jaar 1353 genoemd wordt. Wat mij betreft was de zaak hiermee afgedaan. Er is niettemin een stroom publicaties gevolgd om het resultaat onderuit te halen. Het komt mij voor dat dit komt van onderzoekers voor wie de druiven zuur zijn. Het ís ook wel jammer. Het zou toch wat zijn geweest als de lijkwade uit de eerste eeuw had gestamd! In dat geval zou de historische Jezus vrijwel bewezen zijn en de opstanding niet aangetast. Want de lijkwade zou één van de doeken kunnen zijn die in het lege graf worden aangetroffen in het Paasverhaal.

Ik ga niet mee met degenen die de lijkwade een vervalsing  noemen. Hoewel dat in technische zin het geval is voelt het voor mij heel anders. Namelijk zoals er in Rome over wordt gesproken. De 
rk-kerk heeft het doek nooit als authentiek erkend maar wel als een relikwie. Als een afbeelding van Jezus Christus die kan worden aanbeden.

Terug naar Turijn. Ik sprak een gemeentelid die er oog in oog mee heeft gestaan. Een golf van (gezonde) jaloezie ging door mij heen toen ik dat hoorde. Wat verlang ik ernaar dit doek van nabij te zien! Ongetwijfeld word ik er diep door geraakt. Ondanks dat je verstandelijk kunt zeggen dat het een vervalsing is. Mijn gemeentelid deed nog een andere observatie. Die vormde de aanleiding voor deze Baafse Bespiegeling. Hij zei dat de figuur wel twee meter lang was.  Uit nader onderzoek is mij gebleken dat het om 1.80 meter gaat, maar dat de ligging zodanig kan zijn geweest -namelijk enigszins gekromd, dat het een langere gestalte betreft. Laten we het, voorzichtig, houden op een meter of 1.90. Dat is een rijzige gestalte als je uitgaat van de lengte van mensen uit de eerste eeuw en ook die van de veertiende eeuw. Het bevestigt voor mij, zowel het feit van de vervalsing, als de diepere betekenis. Wie wil vervalsen en de suggestie wil wekken dat dit een afdruk is van de gekruisigde historische  Jezus kiest voor een realistischer lengte. Wie uitdrukking wil geven aan zijn geloof in de levende Heer doet dat via een maximale lengte. Die past bij het geloof in wat en wie groter is dan onszelf. Zo is voor mij de lijkwade een getuigenis van de opgestane Christus.

IN MEMORIAM
Het was een uitbundige zomerse dag toen ik de familie Minderhoud bezocht. Ik had ze gemist bij de Baafse Beleving. Nu is het niet mijn gewoonte om mensen die afwezig zijn bij een kerkdienst op zondag, op maandag te bezoeken (dat worden overuren). Maar als het gaat om kerkleden die de beleving eigenlijk nooit aan zich voorbij laten gaan, dan kan er iets aan de hand zijn. Dat bleek het geval. Saar was jarig geweest. U kent het (hopelijk) wel: een weekend vol bezoek. Leen vertelde me dat hij nog geaarzeld had om toch te komen. Hij genoot van de Baafse Belevingen. Geen wonder. De familie Minderhoud is gepokt en gemazeld in muziek en zang. We zaten op het terras in de tuin, die er goed verzorgd bij stond. Met zuiver sap in de glazen en een grote parasol die verzengende zonnestralen tegenhield. Het was een paradijselijk moment. Ongelofelijk dat precies een week later de telefoon ging met het bericht dat Leen was overleden. Een donderslag bij heldere hemel.
Leen was een harde werker. Als ik ‘aardappels’ en ‘camping’ zeg, dan heb ik zijn arbeidsterrein in volle breedte geschetst. Een trouw en trots man, fier op zijn (klein)kinderen. Altijd buiten, wandelen en fietsen, de tuin verzorgen, contact met gezin een verdere familie. Het leven goed, maar met aan de horizon een donkere wolk in opkomst. Leen had Alzheimer in een beginnend stadium. Aan zijn oudere zus Riet, die twee maanden eerder overleed, kreeg hij een vooruitblik op de weg die hij zou moeten gaan. De regie over je leven verliezen is niet aanlokkelijk. Maar zover was het nog niet! ‘De mens lijdt het meest door het lijden dat hij vreest’ zegt de uitdrukking. Leen liet dat niet gebeuren, hij plukte de dagen. Dat die plotseling voorbij zijn is voor Saar, de kinderen en kleinkinderen een hard gelag. Dat hij zichzelf niet heeft hoeven verliezen en op de goede leeftijd van 81 jaar is heengegaan -een leeftijd die, gezien zijn gezondheid, meer is dan je redelijkerwijs kunt verwachten- is voor allen een troost. Al neemt die de pijn niet weg. Op 6 juli namen we in een volle aula in het crematorium van Terneuzen afscheid van Leendert Minderhoud. Wij gedenken hem met liefde en respect.
                                          …
Op15 maart 1966 werd Marleen geboren als eerste van drie dochters van Anneke en Theo Lako. Van het begin was het niet goed met haar,  zij was gehandicapt. Niettemin hebben haar ouders haar zo lang mogelijk thuis gehouden aan de Olieweg. Anneke voelde zich een slechte moeder toen zij haar dochter moest laten gaan naar een instelling die gespecialiseerd is in opvang. Ten onrechte, want het was een daad van liefde; Anneke bewees zich hiermee  als een goede moeder. Waar zij woonde werd Marleen omringd met liefde en zorg, zij was er thuis. En niet voor maar even. Het werd een periode van maar liefst vijftig jaar. Zoals het gegaan is wil ik het een gouden tijd noemen. De wereld van Marleen was heel klein. Tenminste van buiten gezien. Voor haar was het perspectief anders. In de afscheidsdienst in de Sint-Baafskerk, die druk werd bezocht, heb ik het beeld gebruikt van een grasveld. Voor een rupsje dat zich er doorheen wurmt zijn de halmen, omgerekend naar onze verhoudingen, wel twintig meter hoog. Het is voor rupslief een hele andere wereld. Een grasveld is voor de rups wat het Amazonewoud in Brazilië of de steppe in Kazachstan is voor ons. Marleens wereld was klein, haar perspectief was groot.
Ze was gek op haar pop en op wind. Om haar te plezieren bliezen verzorgenden met een föhn in haar gezicht.  Zacht is ze op 10 juli uit het leven weggegleden. Gelijk een vlinder uit de rups, gedragen door de wind van de Heilige Geest, is ze de onmetelijke ruimte van Gods liefde ingegaan.  Bij het afscheid was voelbaar hoe er van Marleen is gehouden. Als er van je gehouden is heb je geleefd. Een liefde die niet ophoudt als het leven hier stopt.

Vroeg op zaterdagmorgen 29 juni bezocht ik mw. Guerand in haar woning aan de Pereweg. Ze was 85 jaar geworden, een mooie leeftijd. Het beloofde een hete dag te worden, de ventilator stond er klaar voor. Vanwege de  barre weersomstandigheden had zij met Adri besloten om de verjaardag niet te vieren, de familie was op de hoogte gesteld.  Ik bleef even, het ging niet echt goed met haar. Dat was niets nieuws onder de zon. Nadat ze 15 jaar geleden een heup brak kwam het nooit meer helemaal goed en werd ze steeds minder mobiel. Haar ruimte was in de keuken aan tafel. Met Adri als tolk viel er voor mij goed met haar te praten. Lichamelijk slecht, maar geestelijk pienter tot aan het eind. Televisie, radio, krant, ze deed er niet meer aan. Wel las ze het kerkblad en zo was mw. Guerand goed op de hoogte van reilen en zeilen. Naar de Stelle wilde ze niet. Zelfs de dagopvang was aan haar niet besteed. “Dan zit Adri alleen” zei ze en leek niet te beseffen dat haar keuze een enorme beperking van diens bewegingsvrijheid inhield. Toen ik de woning verliet ging het door mij heen dat het mooi zou zijn als ze rustig uit het leven weg zou glijden nu het voor haar nog niet helemaal onleefbaar was geworden. Dat zou haar de gang naar het verpleegtehuis besparen en Adri vrijheid geven. In de loop van augustus ging haar gezondheid verder achteruit. Typerend is dat zij zelf naar het ziekenhuis wilde. Daar knapte ze wel iets op, maar nog beter worden zat er niet meer in. Hoewel…het kon oneindig veel beter. Op 16 augustus overleed mw. Guerand-Riemens rustig en kalm en opende zich voor haar een ongekend perspectief. In dat licht hebben we op 22 augustus in een volle Peperbusse afscheid van haar genomen.

VAKANTIE
Waar gaan wij nu weer heen? Voor een AOW-er ben ik wel heel lang niet van huis geweest. Eind februari ging een reis naar Jordanië, dat is alles. Ik meld dit niet om u mee te voeren naar een goede oude tijd, maar omdat toen de basis werd gelegd voor nu. In Akaba zagen we Israël liggen. Ik voelde mij ertoe aangetrokken. Omdat ik er 45 jaar geleden twee maanden in een kibbutz heb gewerkt en het land toen voldoende had leren kennen was ik niet van plan om er ooit weer naar toe te gaan. Nu wilde ik wel en Arietta niet in het minst, zij is er nog nooit geweest. En als je daar dan toch heen gaat, waarom niet onderweg even uitstappen op Cyprus?  Op de spannende grens daar balanceren en onder de zon flaneren. Dat gaan wij doen met drie dochters, waarvan er twee zich onderweg aansluiten. Van eind september tot 20 oktober laat ik u even met rust.

Mocht u in die tijd een dominee nodig hebben dan kunt u zich wenden tot Nelly Kluijtenaar-Geenen. Zij brengt u dan in contact.

PASTORAAT
Ik neem initiatief om op bezoek te gaan, maar hoor ook graag als bezoek gewenst is. Ook  als er bijzondere reden is, kom ik graag naar u toe. U kunt mij persoonlijk aanspreken of bereiken per e-mail edwardvanderkaaij@hotmail.com U kunt ook een kerkenraadslid vragen om bezoek van mij. Als ik afwezig ben, bijvoorbeeld vanwege een vakantie, kunt u, indien dringende pastorale bijstand nodig is, contact opnemen met Nelly Kluijtenaar-Geenen, telefoon 0117-493356

AUTODIENST
Wie naar de kerk wil en moeilijk op eigen kracht kan, kan een beroep doen op de autodienst. Bel wie op het rooster staat en u wordt gehaald, gebracht en thuisgebracht.

15 september               Aarnoutse           0117454231
22 september               Schriemer           0117492444
29 september               Van Gilst            0117492412
06 oktober                   Van Daalen        06-51097733
13 oktober                   Arendse              0117492862
20 oktober                   De Pooter           0117492574
27 oktober                   Lako                    0117491641
03 november               Aarnoutse           0117454231

Oproep: uitbreiding van beschikbare chauffeurs is gewenst. Zoals u kan zien is de belasting te overzien. Als er eentje bij komt is het eens in de acht weken. Als er meer bij komen nog minder. Onderling ruilen is altijd mogelijk. U kunt opgeven bij mij. Ik zeg doen edwardvanderkaaij@hotmail.com


KERMISDIENST Sint Kruis
De kermisdienst op de nationale feestdag van Frankrijk was weer een aangenaam succes. Het thema was ‘God zien’. Het doel van de collecte paste bij de inhoud van de vertelling. De opbrengst, het mooie bedrag van € 435,-  gaat naar de stichting Hoogvliegers. Die geeft zieke en gehandicapte kinderen de ervaring van hun leven door ze een vliegtuig te laten besturen. 

HOBBYMARKT 2 november 2019.
Ieder jaar op de eerste zaterdag van November vindt de hobbymarkt plaats. Nu reeds hebben velen een kraam gereserveerd. Er zal weer een grote variëteit aan leuke spullen te koop zijn. Vrijwilligers van de Protestantse Kerk bakken er weer lustig op los. Heerlijke oliebollen en wafels; verse soep en belegde broodjes. Koffie en thee. Er is zoals altijd weer een gebakskraam. Ook een kraam van de dinsdagmiddag creatieve hobbyclub van de St.Baafskerk. Ook een kraam waar eigen gebreide shawls worden verkocht. Opbrengst is voor het orgelfonds.
Vrijdag bouwen we vanaf 09:00 uur s’morgens met vrijwilligers alles op. Wafelbakkers kunnen zich opgeven bij Dick de Pooter 0627850061. Ook voor het huren van een kraam € 30 of € 15 kun je bij hem terecht.   

CONCERTEN

Op 22 september opent het seizoen met een prachtig concert uitgevoerd door Bach Plus onder leiding van Bart Naessens. Hoor(n)
Aanvang 16:00 uur kerk open vanaf 15:15 uur. Tickets verkrijgbaar aan de kassa ad € 30,--. Vooraf online via www.bachstad.eu ad €25,-- inclusief alle kosten.

Op 4 oktober is het Festival van Zeeuws-Vlaanderen weer te gast in de Sint-Baafskerk.
Niemand minder dan ons zo bekende Johannette Zomer en de  Kölner Akademie verzorgen dan een prachtig concert aanvang 20:00 uur. Een feest voor iedere Bachliefhebber. Het geheel is onder de leiding van de Amerikaanse dirigent Michael Alexander Willens.  Een ticket kost € 20,-- Tickets te bestellen via Zeelandtheaters.nl of via hun website festival-zvl.nl

Protestantse Gemeente
te Sint Kruis en Aardenburg

Predikant: Ds. Edward van der Kaaij,
Email: edwardvanderkaaij@hotmail.com   06-40393219      
Pastoraat: Mevr. Nelly Kluijtenaar-Geenen, email: nellykluijtenaar48@gmail.com 0117-493356 
 
Kerkgebouwen:

PEPERBUSSE,  Schoolpad 2, Sint-Kruis
SINT-BAAFSKERK, Sint Bavostraat 5,  Aardenburg
Website: sintkruis-aardenburg.protestantsekerk.net                           emailadres:       info@pknaardenburg.nl

Scriba:                                            Dhr. J.A. Arendse,  0117-492862
Administrateur/Griffier:                Dhr. D.M. de Pooter,  0627850061
Kerkelijk bureau postadres:                  Weststraat 22, 4527 BT Aardenburg
Cantor-Organist:                          Dhr. A.M. van de Wege, 0643713673
College van Kerkrentmeesters:             NL14ABNA0557416434
Orgelfonds:                                              NL15ABNA0513751963
Kerkklanken:                                           NL03ABNA0470347686   

Diaconie                              
Adm.Dhr. L. Daansen,                                     
Tel. 0117-492356                                           
IBAN : NL41RABO0373735952                           

Redactie:   Ds. Edward van der Kaaij en Dick de Pooter.
Kopij uiterlijk  3 novermber 2019 voor 22.00 uur naar info@pknaardenburg.nl

Adverteren halve pagina 150 euro per jaar. Voor info Dick de Pooter.